สวัสดีครับ
คุณผู้หญิงอายุ 47 ปีซึ่งเป็นอายุที่ยังค่อนข้างน้อยอยู่ ราวสามวันมานี้เจ็บเข่าโดยเจ็บด้านในของหัวเข่าข้างซ้าย มีเสียงดังกึ้บๆ จับก็จะรู้สึกเหมือนข้างในขัดกัน อาการเหล่านี้อาจมีอาการร่วมกับการปวดหัวเข่าเวลาลุกขึ้นจากการนั่งหรือจากการเปลี่ยนตำแหน่งจากการยืนมาเป็นนั่ง โดยเฉพาะการขึ้นลงบันไดนั้น อาการเจ็บมักจะเกิดจาก ภาวะผิวกระดูกสะบ้าหัวเข่าอักเสบ (Patellofemoral Pain Sundrome) ครับ
โดยปกติแล้วหัวเข่าจะมีกระดูกสะบ้าอยู่ด้านหน้า ใต้ต่อกระดูกสะบ้านั้นจะมีผิวกระดูกอ่อนอยู่ และในบางครั้งขณะการใช้งานโดยเฉพาะกิจกรรมที่ต้องมีการงอเข่าเยอะๆ ผิวกระดูกสะบ้าหัวเข่า จะถูกกดลงไปกับผิวกระดูกหัวเข่าด้านใต้ ทำให้เกิดการอักเสบเกิดขึ้นได้รวมถึงมีอาการเจ็บปวดและมีเสียงดังขณะงอเขาได้ครับ
ด้วยอายุประมาณ 47 ปีนั้น อาการที่เป็นยังคงไม่ได้มีความเสี่ยงต่อโรคข้อเข่าเสื่อมมากนัก แต่แนะนำว่าควรจะหลีกเลี่ยงกิจกรรมซึ่งต้องมีการงอหัวเข่าเยอะๆ เช่น กิจกรรมต่าง ๆ บนพื้นบ้าน นั่งขัดสมาธิ เพื่อลดอาการอักเสบของผิวสะบ้าครับผม
การรักษาข้อเข่าเสื่อมนั้น มีได้หลายวิธีครับ เราสามารถแบ่งการรักษาออกเป็น 2 แบบใหญ่ๆ คือ การผ่าตัด และไม่ผ่าตัด การรักษาแบบไม่ผ่าตัดนั้น เริ่มต้นด้วยการรับประทานยาลดอาการอักเสบและทำกายภาพบำบัดร่วมด้วย เพื่อลดอาการอักเสบของข้อเข่า ลดอาการปวด นอกจากนี้แพทย์อาจจะให้ผู้ป่วยทานยาบำรุงข้อเข่า เพื่อเข้าไปช่วยเสริมสร้างผิวข้อที่เสื่อมไปให้กลับคืนมาใกล้เคียงกับปกติมากขึ้น ส่วนการทำกายภาพบำบัดนั้น จะเน้นไปที่การเสริมสร้างกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าให้แข็งแรงขึ้น เพื่อลดแรงกระแทกที่กระทำต่อข้อเข่า
ถ้ารักษาด้วยการทานยาและกายภาพบำบัดแล้วยังไม่ดีขึ้น อาจต้องมีหัตถการบางอย่างเข้ามาช่วย เช่น การฉีดยา ซึ่งการฉีดยาเพื่อรักษาอาการข้อเข่าเสื่อมจะมีอยู่ 2 กลุ่มใหญ่ๆ คือ กลุ่มยาสเตียรอยด์ ถ้าคนไข้มาในตอนที่ปวดมากๆ จะมีอาการบวมร้อน อักเสบมาก การฉีดยาสเตียรอยด์ก็จะช่วยบรรเทาอาการปวดได้ค่อนข้างเร็ว และอีกกลุ่มคือ น้ำเลี้ยงหล่อข้อ เป็นน้ำเลี้ยงหล่อข้อสังเคราะห์ ฉีดเข้าไปเพื่อเพิ่มช่องว่างระหว่างในข้อเข่าให้ดี บำรุงกระดูกอ่อน ลดปวด ช่วยทำให้เข่าเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น และหากรักษาด้วยวิธีการต่างๆ เหล่านี้แล้วยังไม่ได้ผล การรักษาโดยการผ่าตัดจึงเป็นหนทางสุดท้ายครับ
แต่อย่างไรก็ตามก็ควรไปพบแพทย์ถ้าหากอาการยังไม่ดีขึ้นนะครับ ยิ่งอายุมากขึ้น ยิ่งต้องพบกับเจอความเสื่อมเป็นธรรมดา ดังนั้นการอยู่กับความเสื่อมให้ได้เป็นสิ่งที่สำคัญ แต่อย่างไรก็ตามเราสามารถช่วยชะลอความเสื่อมของเข่าให้ช้าลงได้ ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม โดยหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่จะทำให้ข้อเข่าเสื่อมก่อนวัยอันควร เช่น การเล่นกีฬาที่ต้องมีการกระแทกของเข่าเยอะๆ หลีกเลี่ยงการนั่งพับเพียบหรือขัดสมาธินานๆ รวมถึงควรหลีกเลี่ยงความเสี่ยงต่างๆ ที่อาจทำให้เกิดอุบัติเหตุต่อข้อเข่า เพื่อไม่ให้ความเสื่อมของข้อเร็วเกิดขึ้นกว่าปกติ
ขอบพระคุณครับ
นพ.พนธกร
